مصاحبه با خانم امینه پشتیباننژاد، رئیس اداره کتابخانههای عمومی شهرستان کنگان
خبرنگار امجد: با تشکر از وقتی که در اختیار ما گذاشتید. در آستانه هفته کتاب و کتابخوانی هستیم. لطفاً بفرمایید چه برنامههایی در کتابخانههای عمومی شهرستان قرار است اجرا شود و یک تصویر کلی از وضعیت کنونی آنها ارائه نمایید.
امینه پشتیباننژاد: سی و سومین دوره هفته کتاب و کتابخوانی با شعار «بخوانیم برای ایران» را تبریک میگویم. کتاب نقشی انکارناپذیر در گسترش فرهنگ و شتاببخشی به پیشرفت جامعه دارد و توسعه همهجانبه بدون توجه به مطالعه و کتابخوانی امکانپذیر نیست. از این رو، ترویج کتاب و کتابخوانی در جامعه یک ضرورت فرهنگی است.
در هفته کتاب امسال، برنامههای متعددی در کتابخانههای شهرستان تدارک دیدهشده است که از جمله میتوان به عضویت رایگان، بازدید دورهای مدارس و ارگانها، برگزاری مسابقات کتابخوانی برای بزرگسالان و نوجوانان، رونمایی از کتاب، کارگاههای داستاننویسی و نقد کتاب، اردوی فرهنگی «یک روز با کتاب» در روستای چاه مجنون، اجرای طرح «اهدای کتاب، اهدای دانایی» و هماندیشی با کتابداران مدارس اشاره کرد.
در حال حاضر، ۵ کتابخانه عمومی در شهرستان کنگان فعال هستند. کتابخانههای عمومی غدیر و فرهنگ به صورت دو نوبته (صبح و عصر) و کتابخانه شهدای هستهای در روستای تنبک در نوبت صبح فعالیت دارند. کتابخانه ابوسعید سیرافی نیز سه روز در هفته در نوبت صبح و سه روز در نوبت عصر دایر است. کتابخانه امام خامنهای بنک نیز به دلیل آغاز پروژه بازطراحی، به صورت موقت تعطیل میباشد.
خبرنگار امجد: نظر شما درباره اخبار منتشرشده مبنی بر کاهش آمار مطالعه در شهرستان در روزهای اخیر چیست؟
پشتیباننژاد: حقیقت این است که در یک بازه زمانی مشخص، در شاخصهایی مانند جذب عضو جدید و آمار امانت کتاب، با کاهش رشد مواجه شدیم. اما این موضوع دلایل مشخصی دارد که بخشی از آن به پروژههای ارتقای زیرساخت بازمیگردد. به عنوان مثال، بازطراحی و نوسازی کامل کتابخانه غدیر به عنوان کتابخانه اصلی شهرستان، منجر به تعطیلی موقت بخشهایی از آن و در نتیجه، محدودیت دسترسی اعضا به خدمات شد.
از سوی دیگر، ما با کمبود نیروی انسانی به دلیل استعفای تعدادی از همکاران مواجه شدهایم که این امر، فعالیت برخی کتابخانهها مانند «فرهنگ» را به تکشیفت و کتابخانههای «شهدای هستهای» و «ابوسعید سیرافی» را به سه روز در هفته محدود کرده است. طبیعی است که فعالیت محدود در ساعات غیراداری، بر میزان مراجعه و امانتدهی تأثیر مستقیم میگذارد.
ما این کاهش رشد را یک هزینه ضروری و موقت برای دستیابی به کتابخانههای استاندارد و خدمات بهروزتر میدانیم. متأسفانه در خبر منتشرشده، این شرایط ویژه و دلایل پشت پرده بیان نشد. خوشبختانه با اتمام موفقیتآمیز بازطراحیها و پیگیریهای جدی برای جبران کمبود نیرو، انتظار داریم در سال جاری شاهد جهش چشمگیری در جذب عضو و آمار امانتدهی باشیم. مردم فرهیخته کنگان همواره حامی کتابخانهها بودهاند و سرانه مطالعه در شهرستان روندی افزایشی دارد.
خبرنگار امجد: یکی از چالشهای مکرر در سطح استان، بحث تأمین منابع مالی و عدم پرداخت سهم نیم درصد شهرداریهاست. وضعیت این موضوع در شهرستان کنگان چگونه است و برای جبران این محدودیتها چه راهکارهای جایگزینی را دنبال میکنید؟
پشتیباننژاد: در ابتدا باید از شهرداریهای سهگانه شهرستان به دلیل پرداخت بهموقع سهم نیم درصد و حمایتهای فرهنگیشان تشکر کنم. با این حال، همانطور که اشاره کردید، عدم پرداخت بهموقع این سهم در سطح کشور یک مانع جدی است. ما در کنگان، نگاه خود را محدود به این منبع نکردهایم و در حال فعالسازی سه مسیر جایگزین برای تأمین منابع هستیم:
۱. مسئولیت اجتماعی شرکتها: با توجه به استقرار صنایع بزرگ در شهرستان، برنامهریزی کردهایم تا از این ظرفیت برای جذب کمکهای مالی و پشتیبانی در تهیه منابع و تجهیزات استفاده کنیم. خوشبختانه در سال گذشته تاکنون، اعتباراتی از شرکتهای پتروپالایش کنگان و پتروشیمی آریاساسول دریافت کردهایم.
۲. طرح جایگزین حبس: در قالب همکاری با دستگاه قضایی، از ظرفیت مجازاتهای جایگزین حبس (مانند اهدای کتاب یا ارائه خدمات به کتابخانهها) برای غنیسازی منابع استفاده میکنیم.
۳. مشارکت عمومی: مردم و اهالی فرهنگ را به طور مستمر به اهدای کتابهای مفید و بهروز به کتابخانههای عمومی تشویق میکنیم.
با فعالسازی این ظرفیتهای سهگانه، هدف ما کاهش وابستگی به منابع تکدرآمدی و تداوم توسعه منابع کتابخانهها است.
خبرنگار امجد: لطفاً در انتها، مهمترین اولویتها و پروژههای آتی (چشمانداز یک تا سه سال آینده) برای ارتقای سطح کیفی و کمی کتابخانههای عمومی شهرستان کنگان را بیان کنید.
پشتیباننژاد: اولویت نخست ما، اجرای برنامههای متنوع و باکیفیت فرهنگی در سطح شهرستان و کتابخانهها است که برگزاری مستمر کارگاههای آموزشی، برنامههای هنری و مناسبتی را شامل میشود تا شاهد افزایش محسوس سرانه مطالعه باشیم.
اولویت دوم، ادامه مسیر استانداردسازی و نوسازی زیرساختها است که در سه فاز دنبال میشود:
· فاز اول (در حال اجرا): بازطراحی کتابخانه امام خامنهای بنک که عملیات آن با سرعت در حال پیشرفت است و همزمان تجهیزات نوین برای آن خریداری شده است.
· فاز دوم (آتی): بازطراحی و ساماندهی کتابخانه فرهنگ به عنوان قدیمیترین کتابخانه شهر (تأسیس ۱۳۵۴) در دستور کار قرار دارد. اجرای این پروژه مهم منوط به تأمین اعتبار لازم است که امیدواریم با همکاری مسئولان محقق شود.
· فاز سوم (بلندمدت): در گام بلندمدت، با پیگیریهای انجامشده برای تخصیص زمین جهت احداث کتابخانه جدید در منطقه ساحلی و همچنین تأمین اعتبار برای خرید و تجهیز یک کتابخانه سیار، هدف ما ارائه خدمات به تمامی مناطق و روستاهای محروم است. همچنین، پیگیری برای ساخت کتابخانه در شهر شیرینو و روستای پرک در اولویت کاری ما قرار دارد.
در کنار این توسعههای فیزیکی، تلاش میکنیم کتابخانههای عمومی شهرستان کنگان را به پایگاههای فعال فکری، فرهنگی و اجتماعی برای تمامی اقشار تبدیل نماییم
